Traumaheli in de knel door geluidsregels

Rotterdam - Helikopters van de politie en hulpdiensten dreigen niet langer de ruimte te krijgen op vliegvelden. De aanwezigheid van deze essentiële spoeddiensten botst met de commerciële vluchten.

Dat moet anders worden geregeld, bepleiten de luchthavens, de politie en de grote ziekenhuizen. De capaciteit op luchthavens wordt nu geduid in ‘geluidsruimte’, waarvan zowel de gewone vliegtuigen als de helikopters van de politie en hulpdiensten onderdeel uitmaken. Probleem is echter dat die capaciteit vaak beperkt is. En omwonenden willen meestal niet aan uitbreiding omdat ze vrezen voor extra overlast.

Een goed voorbeeld is de luchthaven Rotterdam The Hague Airport: via die locatie reisden in 2018 bijna twee miljoen passagiers en de traumahelikopter rukte gemiddeld 6,7 keer per etmaal uit; dag en nacht.

Dit levert toenemende spanning op tussen het commerciële verkeer, waarvoor de luchthaven primair bedoeld is, en het spoedeisende verkeer dat nu circa een kwart van de geluidsruimte gebruikt, schrijven Rotterdam The Hague Airport en Schiphol Group samen aan de Tweede Kamer.

De politie is ook niet blij met deze ontwikkeling. ,,Wij dreigen in de positie te komen om te moeten concurreren met de commercie als het gaat om de beschikbare geluidsruimte. Uitsluiten van het maatschappelijk vliegverkeer door luchthavens is hierbij een reëel risico”, laat de organisatie weten. In 1998 heeft het ministerie van Volksgezondheid vier Universitaire Medische Centra aangewezen om helikopterteams in te richten voor spoedeisende medische hulpverlening. De ziekenhuizen noemen het gebruik van luchthavens essentieel voor de teams, door hun voorzieningen en centrale ligging.

,,Er wordt uitsluitend bij acute situaties gevlogen. Het mobiele medische team houdt verder rekening met het beperken van geluid en overlast door aanschaf van stillere helikopters”, benadrukt het Erasmus Medisch Centrum.

VVD-Kamerlid Remco Dijkstra vindt dat de maatschappij erbij is gediend dat er in het geval van een patiënt in levensgevaar zo snel mogelijk medische specialistische zorg ter plaatse is. ,,En in een tijd van reële terreurdreiging moet de politie zo flexibel mogelijk kunnen opereren.”

Vandaag vindt in de Tweede Kamer een hoorzitting plaats over de plek van trauma- en politiehelikopters op de luchthavens. Daar zullen de luchthavens, de politie en de grote ziekenhuizen bepleiten dat de politiek apart ruimte creëert voor het ‘spoedeisend en maatschappelijk gewenst verkeer’.

De regio van Rotterdam The Hague Airport - de luchthaven waar het capaciteitsprobleem met de politie en -traumaheli‘s urgent is - heeft tevergeefs naar alternatieven gezocht. Verplaatsing van de helikopters naar een nieuwe locatie biedt geen soelaas.

Na lang soebatten en veel onderzoek door de regionale bestuurlijke partijen is dat plan eerder al ‘niet realistisch‘ bevonden. De provincie Zuid-Holland en de gemeentes Lansingerland, Rotterdam en Schiedam kunnen simpelweg geen locaties vinden die aan de eisen en wensen van alle betrokkenen voldoen.

Als er al plekken zijn waar geluidshinder minder een probleem is, dan voldoen die weer niet aan de vliegveiligheids- en inzetbaarheidseisen van de luchtverkeersleiding en van de gebruikers, het Medisch Mobiel Team en de Nationale Politie.

Ook een verplaatsing op Rotterdam The Hague Airport zelf levert wat betreft reductie van geluidshinder onvoldoende voordeel op (het aantal gehinderden neemt niet af en bij één locatie mogelijk zelfs toe) en gaat niet hand in hand met een besparing van kosten.

Kamerlid Dijkstra (VVD) denkt - net als de luchthavens, de politie en de grote ziekenhuizen - dat het scheppen van aparte wettelijke ruimte voor het ‘spoedeisend en maatschappelijk gewenst verkeer’ wél een oplossing is. ,,De huidige wet Luchtvaart biedt de mogelijkheid. Laten we dat ook doen. Het is in belang van goede zorg en veiligheid voor ons allemaal.”

Verkeersminister Van Nieuwenhuizen erkent in een Kamerbrief dat het gebruik van de traumaheli de laatste jaren fors is toegenomen, evenals het gebruik van de politiehelikopter. ,,Dit heeft geleid tot een afname van de beschikbare ruimte voor het groot commercieel verkeer.”

De bewindsvrouw komt in de nieuwe Luchtvaartnota 2020-2050, die er eind dit jaar moet liggen, terug op dit probleem.